Նախակրթարանի ծրագիր. մասնակիցների գործառույթները

 ՀՀ ԿԳՆ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր

Կրտսեր դպրոցների կազմում գործող նախակրթարանների  գործունեության կազմակերպման
կարգ

Նախակրթարանի գործունեության առարկան

Նախակրթարանի  գործունեության առարկան նախադպրոցականի (այսուհետ՝ սան) խնամքի, զարգացման կազմակերպումն է, նախադպրոցական կրթության հեղինակային կրթական ծրագրի իրականացումը:

Նախակրթարանն  իր գործունեության ընթացքում ղեկավարվում է Հայաստանի Հանրապետության oրենսդրությամբ, Կանոնադրությամբ, կրթահամալիրի ներքին կարգապահական կանոններով, կրթահամալիրի զարգացման ծրագրով, դպրոց-պարտեզի կանոնադրությամբ, զարգացման ծրագրով և սույն կարգով:
Նախակրթարան ընդունվում են 2-5 տարեկան այն երեխաները (այսուհետ՝ սան), որոնց ծնողները  (սանի օրինական ներկայացուցիչ) ընտրում են կրթական ծրագիրը և  Դպրոցի ղեկավարի հետ կնքում  են Պայմանագիր  խնամքի, զարգացման, ուսուցման մասին:
Նախակրթարանն ապահովում է սաների կրթության բնականոն ընթացքը,  շարունակականությունը,   համապատասխանությունը սանի  անհատական զարգացման մակարդակին, առանձնահատկություններին ու պատրաստվածության աստիճանին: Նախակրթարանը ապահովում է կրթական բաց համայնքի ձևավորումը և զարգացումը:
Նախակրթարանն իրականացնում է հետազոտող ուսուցիչների հեղինակած Կրթական և այլ ծրագրերի, ուսումնական ձեռնարկների, մեթոդական ուղեցույցների կիրառում, փորձարկում, ուսուցողական նոր միջավայրի ստեղծում:
Նախակրթարանն  mskh.am-ում ունի իր «Պարտեզ» ենթակայքը:
Նախակրթարանային խմբերի գործունեությունը իրականացվում է կրթահամալիրի տարեկան ուսումնական օրացույցի հիման վրա կազմված նախակրթանի ուսումնական օրացույցով և  նախագծերով:
Սաների զարգացումն իրականացվում է ամենօրյա գործունեության միջոցով: Սաների գործունեության  կազմակերպմանը ներկայացվող պահանջներ

• սաների ինքնուրույնության, ինքնակազմակերպման, ինքնասպասարկաման, ինքնաբավության ապահովում
• գործունեության ընտրության ազատության ապահովում ազատ ինքնաբուխ ինքնակազմակերպվող խաղ-աշխատանքի միջոցով
• գործունեության տարբեր ձևերի ինտեգրում
• ստեղծագործում
• համագործակցային աշխատանքի կազմակերպում
• սանի անհատական գործունեության հնարավորության ապահովում
• բացօթյա գործունեության կազմակերպում
• ՏՀՏ միջոցների ամենօրյա  նպատակային կիրառում:

Նախադպրոցական կրթության արժեքային համակարգը

Ոչ թե պասիվ լսող,  դաստիարակի թելադրանքները  կատարող, այլ հետաքրքրասեր,      խաղացող, կառուցող,   զննող    անհատականություն, որի կողքին դաստիարակը  վստահելի ընկեր է,  խորհրդատու, լավ բարեկամ:

Ոչ թե միադեմ սաների խումբ, այլ իր բնազդների բավարարման ընթացքում իր ակտիվության դրսևորման արդյունքում զարգացող, կազմակերպվող, սոցիալական    հետաքրքիր կյանքով ապրող  հավաքանի:

Սանը ոչ թե պատրաստի գիտելիքներ յուրացնող է,  այլ՝ ազատ գործունեությամբ զարգացող,  գործունեության և փորձի միջոցով ինֆորմացիա  ձեռք բերելու ունակ:

Սանը  նախակրթարանում պատրաստվում է ոչ թեդպրոցին, այլ կյանքին և պիտի վարժվի իր առջև կյանքի դրած խնդիրներն ինքնուրույն լուծելուն:

Սանը շրջապատված է ուշադիր, հոգատար, պատասխանատու մեծերով, որոնք ապահովում են նրան համապատասխան ֆիզիկական և սոցիալական միջավայրով,  զարգացման միջոցներով, գործիքներով, նյութերով, որոնք միասին ամբողջական ծրագրով և համատեղ գործողություններով կազմակերպում են նրա զարգացումը,  ապահովում նրա ֆիզիկական, ֆիզիոլոգիական, հոգեկան առողջ ապրելակերպի պայմանները:

Նախակրթարանի միջավայրին  ներկայացվող պահանջներ
Նախակրթարանային միջավայրի մանրամասն նկարագրությունը  «Նախադպրոցական կրթություն»  ծրագրում և Պարտեզ ամսագրում:
Նախակրթարանը սեփականության իրավունքով գույք չունի: Յուրաքանչյուր ուսումնական տարվա համար Տնօրենը տրամադրում է անհրաժեշտ տարածք, գույք, սարքեր և սարքավորումներ, որոնք նախակրթարանը վաճառելու կամ վարձակալության տալու իրավունք չունի:

Սաների հաճախումների հաշվառում
Սաների հաճախումների հաշվառումը էլեկտրոնային մատյանում կատարում է դաստիարակը կամ օգնականը.
ամեն օր  մինչև ժամը 9.45 գրանցում է սաների հաճախումը, նշում բացակայությունների պատճառները. անհրաժեշտության դեպքում իրականացնում է համապատասխան գործողություններ:

Գրասենյակի ղեկավարը, բուժքույրը (բժիշկը), խոհարարը ուսումնասիրում են օրագրի տվյալները և իրականացնում համապատասխան գործողություններ: Խմբում  արտակարգ դեպքի՝ կապի ընդհատման, համակարգչի խափանման դեպքում դասավանդողն ըստ կարգի անմիջապես այդ մասին տեղեկացնում է գրասենյակի (ծրագրի) ղեկավարին, հաճախումների հաշվառման  տեղեկությունը հաղորդում  բանավոր կամ   հեռախոսով:
Արտակարգ պայմաններում՝ դպրոցում էլեկտրական հոսանքի կամ ինտերնետ կապի բացակայության դեպքում, գրասենյակի ղեկավարը նախակրթարանի սաների հաճախման հաշվառումը անձամբ է կատարում և տվյալներն հաղորդում բուժքրոջն ու խոհարարին:
Դաստիարակը   էլեկտրոնային մատյանում գրանցումն անում է, հենց որ դա հնարավոր է դառնում։
Սաների տեղեկատուն վարում է (կազմում և փոփոխություններն օպերատիվ գրանցում է) ուսուցողական ծրագրի գրասենյակի ղեկավարը:
Ուսուցողական ծրագրի ղեկավարը ամեն շաբաթ ստուգում է խմբերի մատյանները, մատյանում գրանցում իր դիտողությունները:

Օրվա ռեժիմի կազմակերպումը

  Սաների հաճախումների հաշվառում

Սաների հաճախումների հաշվառումը էլեկտրոնային մատյանում կատարում է դաստիարակը կամ օգնականը
անհրաժեշտության դեպքում իրականացնում է համապատասխան գործողություններ:

Գրասենյակի ղեկավարը, բուժքույրը (բժիշկը), խոհարարը ուսումնասիրում են օրագրի տվյալները և իրականացնում համապատասխան գործողություններ: Խմբում  արտակարգ դեպքի՝ կապի ընդհատման, համակարգչի խափանման դեպքում դասավանդողն ըստ կարգի անմիջապես այդ մասին տեղեկացնում է գրասենյակի (ծրագրի) ղեկավարին, հաճախումների հաշվառման  տեղեկությունը հաղորդում  բանավոր կամ   հեռախոսով:
Արտակարգ պայմաններում՝ դպրոցում էլեկտրական հոսանքի կամ ինտերնետ կապի բացակայության դեպքում, գրասենյակի ղեկավարը նախակրթարանի սաների հաճախման հաշվառումը անձամբ է կատարում և տվյալներն հաղորդում բուժքրոջն ու խոհարարին:
Դաստիարակը   էլեկտրոնային մատյանում գրանցումն անում է, հենց որ դա հնարավոր է դառնում։
Սաների տեղեկատուն վարում է (կազմում և փոփոխություններն օպերատիվ գրանցում է) ուսուցողական ծրագրի գրասենյակի ղեկավարը:
Ուսուցողական ծրագրի ղեկավարը ամեն շաբաթ ստուգում է խմբերի մատյանները, մատյանում գրանցում իր դիտողությունները:

Օրվա ռեժիմի կազմակերպումը

 Սաների հաճախումների հաշվառումը էլեկտրոնային մատյանում կատարում է դաստիարակը կամ օգնականը.
Նախակրթարանում սաների գործունեությունն սկսվում է 9.00, ավարտվում է 17.00
ամեն օր  մինչև ժամը 9.45 գրանցում է սաների հաճախումը, նշում բացակայությունների պատճառները:

10.00-10.15 պատրաստվում են նախաճաշին, 10.15՝ նախաճաշ:
Օրվա ռեժիմում  գրանցված են քնի՝ ժ. 12.30-14.30   և սնվելու 10.15, 12.00 , 16.00 ժամերը:

• Ճաշ
• Քուն
• Միջավայրի խնամք
• Ճաշ
• Ազատ գործունեություն:

• Ճաշ
• Քուն
• Միջավայրի խնամք
• Ճաշ
• Ազատ գործունեություն:

Ամառային պարտեզ-լողափ

Ամառային լողափի կազմակերպման պատասխանատուն մասնաճյուղի ղեկավարն է:

Լողափի հիգիենիկ վիճակի վերահսկողը բուժքույրն է:

Բուժքույրն

•  ամեն օր ենթակայքի Նախակրթարան բաժնում տեղեկություն է տեղադրում լողափի հիգիենիկ վիճակի մասին.
• Ջուր՝  օրվա սկզբում և վերջում
• Ջրի ջերմաստիճանը
• ջրի թափանցիկությունը
• հոտը
• օտար մարմինների, նյութերի առկայությունը ջրում
• օդի ջերմաստիճանը՝ առավոտյան, ցերեկը` սաների լողալուց առաջ
• լողացող սաների թիվը
• չլողացող սաների անունները, չլողալու պատճառը
• տեղեկատվություն պատահարների և իրականացված գործողությունների մասին
• խորհրդատվություն:

• լողափին համապատասխան հագուստով են
• ոչ միայն սաների գործունեության կազմակերպիչն են, այլև ակտիվ մասնակիցը
• ամեն օր ներկայացնում են օրվա նախագիծը, մեդիանյութ օրվա գործունեության մասին, հաշվետվություն՝ սահմանված բովանդակությամբ:

Սաների ամենօրյա պարտադիր գործունեություն.

• միջավայրի առավոտյան խնամք՝ հիգիենա-օդափոխություն-մաքրություն, բույսերի խնամք, կենդանիների կերակրում
• անհատական հիգիենայի պահպանում
• առավոտյան վարժանք՝ ուրախ մարմնամարզություն, երգ-պար-խաղ
• լող՝ տաք եղանակին կամ հնարավոր բոլոր դեպքերում ամեն օր, ցուրտ եղանակին՝ շաբաթվա որոշակի օրերի
• լուսանկարում կամ նկարահանում.  հաջորդ օրը դրանց դիտում. 3-5 տարեկանների խմբերում  լուսանկարում են սաները
• տեխնոլոգիա՝  ծեփ,  նկարչություն

Կազմակերպվող գործունեություն. սաները դաստիարակի հետ զբաղված են  ընդհանուր գործունեությամբ, որի ընթացքում լուծվում են օրվա նախագծում դրված ուսումնական, սաների զարգացման խնդիրը կամ խնդիրները:

Սաների զարգացման գրանցում
Տարվա ընթացքում  2 անգամ սաների ֆիզիկական աճի, առողջական վիճակի տվյալները և անձնական-ընտանեկան այլ տվայլներ, դրանց փոփոխությունները  գրանցվում են  էլեկտրոնային համապատասխան փաստաթղթում՝ սանի թերթիկում:
Տարվա ընթացքում 2 անգամ լրացնում է սանի գործունեության գնահատման ամփոփաթերթը՝ Ուսումը 1-ին դասարանում շարունակելու պատրաստության ցուցանիշներ , որտեղ նշվում է սանի արժեքային համակարգը, սանի հմտությունների ու կարողությունների զարգացումը, կազմվում է սանի անհատական զարգացման պլան:
Դպրոցի ենթակայքում դասարանն իր էջն ունի, որտեղ լուսաբանվում է խմբի և սաների անհատական գործունեությունը:

Դպրոցի ղեկավարը  

       Ծրագրի իրականացումը ղեկավարում է Դպրոցի ղեկավարը

սաներին ընդունում է Նախակրթարան.

վերահսկողություն է իրականացնում խմբերի գործունեության բովանդակության, սաների զարգացման  նկատմամբ.
ապահովում է սաների առողջ և անվտանգ սնունդը՝ հիգիենիկ պայմաններում հիգիենիկ և անվտանգ պարագաներով,

հաստատում է կերակրացանկը.
սովորողի առողջության պահպանման, ֆիզիկական ու մտավոր զարգացման դժվարությունները կանխարգելելու, վերականգնելու նպատակով տարին առնվազն մեկ անգամ սահմանված կարգով կամակերպում է բժշկական (պրոֆիլակտիկ) հետազոտություն.
ապահովում է սահմանված կարգով պարտադիր գործածության երաշխավորված փաստաթղթերի  վարումը և պահպանումը:

Խմբի դաստիարակը և դաստիարակի օգնականը (այսուհետ՝ օգնական):
 Դաստիարակին և օգնականին ներկայացվող պահանջները շարադրված են  «Նախադպրոցական կրթություն» ծրագրում:
Խմբի սաների գործունեության կազմակերպիչն ու Ծրագրի իրականացման       պատասխանատուն դաստիարակն ու   օգնականն են:
Դաստիարակն ու օգնականն աշխատում են համատեղ. նրանք  սաների գործունեության կազմակերպումն ու խնամքն իրականացնում են միասին:
Դաստիարակն ու օգնականը ապահովում են   հիգիենիկ զարգացնող միջավայր: Դաստիարակն ունի անձնական բլոգ, որտեղ ներկայացվում է խումբը, խմբի գործունեությունը, իրականացվում է մեծահասակների կրթություն: Դաստիարակի և օգնականի աշխատանքային գործունեությունն արտացոլվում է Skydrive-ում և դաստիարակի անձնական բլոգում: Դաստիարակը ամենաուշը մի օր առաջ իր էջում տեղադրում է օրվա աշխատանքային  նախագիծը,  որտեղ նշում է ՝անհրաժեշտ ուսումնական  տեխնիկական միջոցները, օգտագործվելիք ուսումնական նյութերը և  նախապատրաստում դրանք հաջորդ օրվա գործունեության համար օրվա խնդիրները և դրանց իրականացման ձևերը. նկարագրում է դրանք օրվա գործունեության մանրամասն նկարագրությունը: Օրվա վերջում, ամենաուշը հաջորդ օրը, դաստիարակն իր էջում կամ օրագրում ամփոփում է օրվա աշխատանքն ըստ նախագծի՝  փաստացի տեղեկություններ նշելով օրվա գործունեության մասին.  ինչ գործունեությամբ են զբաղվել, ինչն ինչպես են արել, ով է մասնակցել, ինչն է ստացվել, ինչը չի ստացվել. դիտարկում, եզրահանգումներ է կատարում, դրանք հաշվի առնելով՝ կազմում է կամ լրամշակում է հաջորդ օրվա աշխատանքային նախագիծը:

Գործունեության  արդյունքում ստեղծված նյութերը տեղադրվում   խմբի էջերում կամ բլոգում, հրապարակվում են «Պարտեզ» ամսագրում, mskh.am-ում։
Կայքում էլեկտրոնային նյութ է տեղադրվում օրվա գործունեության , հետաքրքիր միջադեպերի, խմբին և իր աշխատանքին առնչվող այլ թեմաներով:

Բուժքույրը (բժիշկը)
պատասխանատու է հիգիենիկ միջավայրի ապահովման, պահպանման համար
սաների առողջական վիճակի հսկողության, կարգավորման համար.
շաբաթը 2-3 անգամ ստուգում է   սաների մարմնի հիգիենան, մաշկի վիճակը:
սաների առողջական վիճակի հետ կապված արտակարգ պատահարների դեպքում ըստ կարգի իրականացնում է անհրաժեշտ գործողություններ, ձեռնարկում է համապատասխան միջոցներ.
վարակիչ հիվանդությունների, ինֆեկցիայի այլ վտանգավոր հիվանհությունների հայտնաբերման, վնասվածքների և այլ առողջական խնդիրներ առաջանալու դեպքում բուժքույրը  (բժիշկը)   այդ մասին տեղյակ է պահում ուսումնական ծրագրի ղեկավարին, որն էլ գործում է ըստ կարգի.
վերահսկում է բաց և փակ լողավազանների,  լողափերի հիգիենիկ շահագործումը
դպրոցի ենթակայքի համապատասխան բաժնում տեղադրում է  խոհարարի կողմից ներկայացրած և Դպրոցի ղեկավարի  հաստատած մեկշաբաթյա  (կամ ամենաուշը մի օր առաջ)  կերակրացանկը.
հետևում է առողջ, որակյալ սննդի կազմակերպմանը.
դաստիարակի հետ հետևում է սաների  ֆիզիկական աճին, առողջական վիճակին,  տարեկան 2 անգամ չափումներ և դիտարկումներ է կատարում և տվյալները  գրանցում Սանի թերթիկում.
մասնակցում է մեծահասակների կրթության իրականացմանը:

Ծնող. (օրինական ներկայացուցիչ). ծնողական խորհուրդ
Ծնողի իրավունքներն ու պարտականությունները շարադրված են Ծրագրում, Դպրոցի տնօրենի հետ կնքվող պայմանագրում:
Նախակրթարանային գործունեության արդյունավետ կազմակերպման,  զարգացման ծրագրերին աջակցելու և համայնքի հետ արդյունավետ համագործակցություն ապահովելու նպատակով ձևավորվում է     ծնողական  խորհուրդներ:
Նախակրթարանի ծնողական խորհուրդը կազմավորվում է սաների ծնողներից: Ծնողական խորհրդի նախագահը ընտրվում է փակ քվեարկությամբ, ձայների պարզ մեծամասնությամբ: Ծնողական խորհրդի նախագահը դպրոցի ծնողական խորհրդի անդամ է:

Նախակրթարանի սանը

ինքնուրույն, ինքնակազմակերպվող, ինքնաբավ, իր պահանջմունքներն ու հետաքրքրությունները բավարարող
թվային տեխնիկային սովոր, դրնացից օգտվող (ինքնուրույն կամ մեծի օգնությամբ)
սոցիալապես ակտիվ, շփվող, հետաքրքրասեր
զննելու, դիտելու, իր զարգացմանն համապատասխան եզրակացություններ անելու  ունակ
առողջ, շարժուն, ճարպիկ, լողացող, հեծանիվ վարող
հիգիենայի պայմաններին ծանոթ, դրանք պահպանող անձ է: