Դ. Սոկոլով «Մանուշակագույն փիսոն»

Դիմում եմ քեզ, որ սիրում ես կարդալ, ուզում ես   պատմել քո կարդացածի մասին: Արի  «Պարտեզ» ամսագրի    «Ամառային ընթերցարան»  բաժնում միասին ներկայացնենք հետաքրքիր ստեղծագործություններ  (հատկապես մինչ այժմ չթարգմանված մանկական օտարալեզու ստեղծագործություններ), հետաքրքիր պատմություններ ամեն ինչի մասին:
Քեզ դուր եկած ստեղծագործությունը, պատմությունը կամ դրա հղումը կարող ես ուղարկել [email protected] հասցեին՝ նշելով

հեղինակը
ո՞ւմ մասին է  ստեղծագործությունը (պատմությունը)
ինչի՞ մասին է ստեղծագործությունը (պատմությունը)
ինչո՞ւ եմ խորհուրդ տալիս կարդալ:

Այս անգամ ներկայացնում ենք «Մանուշակագույն փիսոն» հեքիաթը:
հեղինակը՝ Դ. Սոկոլով
Ստեղծագործությունը (պատմությունը) տարօրինակ մի փիսոյի մասին է, որին ոչ ոք չի հասկանում, բայց բոլորը փորձում են դաստիարակել:
Ստեղծագործությունը (պատմությունը) բարության, ընկերության, անսովոր լինելու, ուրիշներին հասկանալու մասին է:
Ինչո՞ւ եմ խորհուրդ տալիս կարդալ՝ որ մի՜ քիչ սովորենք մեր կողքի մարդկանց գույները տեսնել:

Նաև ավելացրել եմ կրթահամալիրի 5-12 տարեկանների մտքերն ու ստեղծագործությունները, որ «ծնվել են»  հեքիաթը լսելուց հետո:

Մանուշակագույն փիսոն

Մանուշակագույն փիսոն միայն Լուսնի լույսի տակ էր  թաթերը լվանում: _Ախր ի~նչ անեմ ես սրան,- բեղերն էր շարժում խեղճ մայր – կատուն,- նայում ես` խելքը տեղն է, բայց ուզածն ինչ է, չեմ հասկանում, միայն լուսնի լույսի տակ, ու վե’րջ: Որքան ուզում ես գլխին ավետարան կարդա, օգուտ չունի:  _Ի~նչ ես սրան երես տալիս,- մռնչում էր վարազը,- պետք է դրա ականջները մի լավ ոլորել: Սրա~ն տես, մյուս փիսոները փիսոյի նման են, իսկ սրան  լուսնի լույս է պետք: _Նա պարզապպպես հիմմմար է,- կռռում էր ագռավը,-  գլխում մի կոպպեկի խելք չկա: Կմեծծծանա, արևի տակկկից տուն չի գա: Մանուշակագույն փիսոն միայն լուսնի լույսի տակ էր  թաթերը լվանում: Լուսինը մեծ էր, սպիտակ ու փայլուն: _ Փիսո ջան,-ասում է Լուսինը,- դու ինչո՞ւ ես մանուշակագույն: _ Փիսոներն ուրիշ ի՞նչ գույնի են լինում,- զարմանում է փիսոն: _  Ես մի եղբայր ունեմ,- ասում է Լուսինը,- նա շատ մեծ է,  կարմիր ու տաք: Ուզո՞ւմ ես նրան տեսնել: _Նա նմա՞ն է քեզ: Իհարկե, ուզում եմ: _Դե որ այդպես է, երբ ես երկնքում կհալվեմ, դու չքնես, մի քիչ համբերիր: Նա է~ն սարի ետևից դուրս կգա և իմ տեղը կգրավի: Առավոտ շուտ փիսոն տեսավ Արևին: _Վա~յ, դու էս ինչքան տաք ես,-կանչեց փիսոն:_ Իսկ ես քո քույր Լուսնին  եմ ճանաչում: _Երբ նրան հանդիպես, կասե՞ս, որ ես իրեն բարևում եմ, _ ասում է Արևը, _ թե չէ մենք համարյա չենք հանդիպում: _Իհարկե:                    Մանուշակագույն փիսոն հիմա թաթերը Արևի տակ է լվանում,  նույնիսկ կարողանում է օճառով լվացվել:

 «Փիսոն» 5-6 տարեկանների խմբում
_Ես մանուշակագույն լիքը շոր ունեմ, կտամ փիսոյին:
_Իմ մաման ամեն առավոտ ասում ա` լվացվի, ես ջղայնանում եմ, բայց լվացվում եմ:
_Ես արևի լույսի տակ եմ լվացվում, ճիշտն էդ ա:
_Ո՞վ ասեց: Լուսնի լույսի տակ ավելի հետաքրքիր է:
_Ի՞նչ գիտես, դու հո մանուշակագույն փիսո չես:
_Գիտեմ… (նեղացած):
_Վարազն ու ագռավը լավը չէին, լուսինն էր լավը, որ օգնեց փիսոյին:
_ Որ փիսոն գիշերն էր լվացվում, ավելի հետաքրքիր էր:
_Ես էլ փիոյի տեղը գիշերը կլվացվեի: Մամաս ասում ա, որ լավ չի, որ բոլորի նման ես անում ամեն ինչ:
_Ամենավատը վարազն էր, նախանձ էր: Իրեն չեն թողել գիշերը արթուն մնա, ինքն էլ փիսոյի վրա է նախանձը թափում:

Ես այսպես եմ կարծում… 9-12 տարեկաններ
Փիսոն ինձ շատ դուր եկավ, որովհետև ինքը հասկացավ, որ միայն Լուսնի լույսի տակ  չեն լվացվում, կարելի է նաև տաք Արևի լույսի տակ լվացվել:

Փիսոն հետաքրքիր էր, որովհետև մուկ չէր բռնում,  ուտում, այլ Լուսնի լույսի  տակ լվացվում էր:

Փիսոն շա~ա~տ սիրուն էր, որովհետև մանուշակագույնն իրեն շ ա~ա~տ էր սազում: Իսկ վարազն ու ագռավը խոզ էին, որովհետև վատ բաներ էին ասում: Նրանք մանուշակագույն չեն լինի:                                                                                                Մանուշակագույն փիսոն բարի էր, որովհետև համ կարողանում էր օճառով լվացվել, համ էլ լվացվում էր ոչ  թե բոլորի նման` Արևի լույսի տակ, այլ`  Լուսնի: Դրա համար էլ մանուշակագույն  էր:

Մանուշակագույն փիսոն բարի էր, որովհետև Արևին ասաց.
–Ինչ փափուկ ես դու ու տաք:

Ես էլ եմ ամեն օր լվացվում, բայց մանուշակագույն չեմ: Երևի հենց Լուսնի լույսի տակ լվացվեմ, ես էլ կդառնամ փիսոյի նման մանուշակագույն:

Փիսոյի  Կատու – մաման կապույտ գույնի էր, դրա համար էլ Փիսոն մանուշակագույն էր:

Ո’չ, Փիսոն մանուշակագույն չէր, ուղղակի որ գիշերներն էր լվացվում, դրա համար գիշերվա գույնը կպել էր իրեն: Ցերեկներն էլ, հենց Արևը դուրս էր գալիս, հերթով  ծիածանի բոլոր գույներով փոխվում էր:  Աչքերը ցավում էին արդեն շատ գույներից, դրա համար էլ գիշերներն էր լվացվում ու հանգստանում:

Իմ կարծիքով մանուշակագույն փիսոն շատ ամաչկոտ էր: Դրանից էլ առաջացել էր նրա անհասկանալի վարվելաձևը: Նա իր գործերն անում էր միայն գիշերը ու չէր էլ ճանաչում արևին:

  Չար մտքերը   մարդկանց վնաս են տալիս: Որքան կարելի է, պետք է բարի, դրական մտքեր տալ, բաժանել:

Լավ էր, որ իսոն մյուսների նման չէր: Մյուսները դրանից բարկանում էին: Բայց դա իրենց գործն էր: Ես կարծում եմ, որ փիսոն մանուշակագույն պիտի մնար:

_Փիսոյի մայրը շատ էր անհանգստանում բալիկի համար: Ճիշտ է, վարազը խիստ խորհուրդ տվեց` ականջները ոլորել, բայց երբեմն պետք է խիստ լինել: Դա իմ փորձից եմ ասում. երբ չեմ լսել մեծերին, փոշմանել եմ:

  Ագռավը զուր տեղը վիրավորեց փիսոյին: Մի՞թե սխալվել, նշանակում է հիմար լինել:

Փիսոն ամաչկոտ էր կամ   ուրիշ բան: Նրան օգնել էր պետք, և լուսինը ճիշտ օգնեց, ոչ թե վիրավորեց:

«Մանուշակագույն փիսոյից» ծնված այլ  փիսոներ     

 Մանուշակագույն փիսոն
Փիսոն  կապույտ էր, բայց այնքան էր սալոր կերել , որ  դարձել  էր  մանուշակագույն: Նա լողանում էր մանուշակի ջրով, նրա օճառը  մանուշակի ծաղիկներից  էր: Նա ութ  ձագուկ ուներ:
Նրա ձագուկները տարբեր գույների էին: Իսկ իր  երգած երգերը ծաղիկներից  էին: Ես  կուզենայի  լինել  այնտեղ, որտեղ  ապրում  է  մանուշակագույն փիսոն:

Մի մանուշակագույն փիսո 
Մի մանուշակագույն փիսո կար: Այդ փիսոն շատ ծույլ էր, նա շատ էր սիրում անձրևով լողանալ, նրա ձագուկները իր պես մանուշակագույն էին: Այդ փիսոն միայն առավոտյան  էր քնում, իսկ  գիշերները  արթուն էր  մնում, որպեսզի  նայեր լուսնից  ընկնող  թեյնիկին: Թեյնիկի  մեջ հետաքրքիր  հեքիաթներ կային: Թեյնիկի  մեջ մի արկղ կար, իսկ  արկղի մեջ` մի մեծ պատմություն, որը   շատ  էր դուր  գալիս  փիսոյին: Փիսոն  մի գիրք  ուներ,  որի  մեջ  գրված էր այդ  արկղի  պատմությունը: Այդ  գիրքը  փիսոն  միշտ  կարդում էր: Պատմությունը  հայրիկի  և  մայրիկի  մասին  էր:  Ու  գիտեք` փիսոն Աթոռ անունով քույր ուներ:

Ալարկոտ մանուշակագույն փիսոն
Մանուշակագույն  փիսոյի  մայրիկը   ասաց, որ գնա դասերը   սովորի: Բայց, քանի   որ  նա  շատ  ծույլ   էր, ոչ  մի  բան  չէր  անում: Եվ  մի  օր  էլ  նա   հոգնած  տուն  եկավ, մայրիկը  կանչեց  փիսիկին, բայց նա քնած  էր,  որովհետև նա  ալարում  էր  ալարել: Քանի որ  շատ – շատ  ծույլ  էր, նա  անընդհատ  ուզում  էր փուչիկի  մեջ  մնալ: Բայց  մի  օր  փուչիկը  պայթեց, այդ  փուչիկից  վայր  ընկավ: Եվ  մի օր  էլ  փիսոյի  ընկերները նրան  բակում խաղալու կանչեցին: Փիսոն  ասաց, որ  հոգնած  է  և չի  ուզում խաղալ: Ընկերները  ծիծաղեցին: Փիսոն հետո  հասկացավ, որ  ամեն ինչ սխալ է արել, որ  անհրաժեշտ է դասատու  դառնալ և բոլորին ալարկոտություն սովորեցնել: 

Կարմիր փիսոն

Կարմիր փիսոն    խաղում էր ծտի հետ:  Մի  արևոտ օր ծիտը   հարցրեց  փիսիկին.
-Հետաքրքիր  է, դու ինչո՞ւ ես կարմիր:
– Ես էլ չգիտեմ: Ես սիրում եմ արևի շողերի տակ լվացվել:
-Լա’վ, ասաց ծիտն ու շարունակեց կիսատ թողած գործը. ընկերների հետ քուջուջ էր անում, հետն էլ ուրախ ծվլվլում էր: Երևի ծիտը ընկերներին պատմում էր  իր ոտքը մտած փուշիկի մասին:
Փիսոն փորձեց հասկանալ, թե ինչու է ինքը կարմիր, ախր  մայրիկը ոչինչ չէր ասել այդ մասին:
Մեկ էլ երկնքում շողշողաց վառվռուն  արևը ու իր կարմիր շողերից մի քանիսը գցեց փիսոյի վրա: Փիսոն հասկացավ, որ արևն է իրեն կարմիր դարձնում: Շնչակտուր վազեց ծիտի մոտ, ուրախ-ուրախ  պատմեց այդ մասին ու սկսեց մի լա~վ լվացվել:

Սիրով՝ տիկին Աիդա